Еурокодтармен жұмыс Қазақстанда 2010 жылы басталған, ал 2015 жылдан бастап елімізде Еурокодтарды ҚНжЕлермен қатар пайдалану енгізілді. Еуропалық нормативтерді енгізу мүмкін емес Ұлттық қосымшалары бар ҚР ЕЖ EN 1990-1999 әзірлеумен Қазақ құрылыс және сәулет ғылыми-зерттеу және жобалау институты ("ҚазҚСҒЗИ" АҚ) айналысты. ҚазҚСҒЗИ ғалымдары Еурокодтармен жұмыс қалай жүргізілгені туралы айтып берді.
Макиш Нурахмет Камадиярұлы, техника ғылымдарының кандидаты, "ҚазҚСҒЗИ"АҚ жер сілкіністерінің салдарын жүйелік талдау және сейсмикалық бақылау секторының меңгерушісі
Біздің сектор Еурокод 6 "Тас және араматуралық тас конструкцияларды" бейімдеу бойынша жауапты атқарушы болып табылады. Жобалау ұйымдарына, оқу мекемелеріне, құрпылыс ұйымдарына көмек ретінде Еурокод 6-ға сәйкес тас қалаудан жасалған конструкцияларды жобалау бойынша үш құрал әзірленді, бұл тас конструкцияларын жобалау қағидаттарын түсінуді айтарлықтай жеңілдетеді. Еурокодтарды бейімдеуден басқа, оларға Ұлттық ережелер әзірлеу қажет болды, олар әр елде өздігінен анықталатын нақты сандық есепке қажетті талаптар қатарын (параметрлерді, сипаттамаларды) есепке алуға мүмкіндік береді. Бұл үшін бірнеше жылдың ішінде эксперименталдық жұмыстар орындалды, олардың көмегімен жергілікті құрылыс материалдарынан орындалатын қалаудың беріктігін есептеу үшін әр түрлі коэффициенттер шығарылды.
Тулеев Тұрсынбай Дүйсенбайұлы, құрылысы жүріп жатқан ғимаратты тексеру және сейсмикаға төзімділігін бағалау зертханасының меңгерушісі, техника ғылымдарының кандидаты
Барлығы 2010 жылдың басында басталды. Институттың басшылығымен Ұлттық қосымшасы бар «Темірбетон конструкцияларын жобалау. 1-1-бөлім. Жалпы қағидалар және ғимараттарға арналған жалпы қағидалар» Еурокод 2 бөлігін қайта қарастыру тапсырылған болатын.
Басында біз көптеген қиындықтарға тап болдық: біріншіден, Еурокодтар ағылшын тілінде болды, ал екіншіден, Еурокод 2-дегі шартты белгілер, терминдер мен анықтамалар және темірбетон конструкцияларын есептеу әдістері қолданыстағы ҚНжЕ-ден ерекшеленді және т.б
Қазіргі кезде Қазақстанда объектілерді жобалау ҚНжЕ 2.03.01-84* «Бетон және темірбетон конструкциялары» негізінде жүргізіледі, бұл ретте 35 жыл ішінде осы ҚНжЕ бір де бір рет қайта әзірленбеген, оған өзгерістер де енгізілмеді.
Ал Еурокодтардың артықшылығы – олар әр 5 жыл сайын қайта әзірленіп тұруы керек.
Менен Ұлттық қосымшаларды әзірлеуші авторлардың бірі ретінде: «ҚНжЕ-лерден тез арада бас тартып, Еурокодтарға толықтай өту туралы қандай да бір уайымыңыз бар ма?» деп сұрайды.
Расымен де, 2020 жылы Қазақстан Еурокодтарға толықтай өтеді, алайда мен бұл туралы еш уайымдамаймын. Мен барлығы жақсы болатынына сенімдімін!
Еурокодтарға өту бізге ғимараттар мен құрылыстарды озық еуропалық стандарттар мен жаңа технологияларды қолдана отырып жаңа жоғары деңгейде жобалауға мүмкіндік береді.
Игорь Ефроимович Ицков, Заведующий лабораторией сейсмостойкости зданий повышенной этажности АО «КазНИИСА», кандидат технических наук
Когда меня спрашивают: «Почему Казахстан решил внедрять Еврокоды?», я отвечаю: «Еврокоды — это своды международных документов, которые охватывают значительную часть строительного рынка. Большая часть стран пользуются именно Еврокодами. И чтобы говорить с другими странами на одном языке, нам нужны Еврокоды. Надеюсь, что в первую очередь, сами застройщики поймут, что проектирование в Еврокодах позволяет сократить расходы, при этом не теряя уровня надежности конструкции.
Қазақстанға көбінесе және өте жиі шетелдік мамандармен жұмыс істеуге тура келеді, ал біз олармен Еурокодтар тілінде сөйлескенде, олар мәселенің не туралы екендігін түсінеді. Бұл жағдайда біз жалпы терминологияны қолданамыз, шамамен бірдей есептеу және құрылымдау тәселдері қолданылады, дегенмен, белгілі бір айырмашылықтары бар. Ал біз өзіміздің нормаларымыздың базасында шетелдік мамандармен сөйлесе бастағанда, біз бір-бірімізді түсінбейміз.
Маған, ғалым ретінде, Еурокодтарға Ұлттық қосымшаларды бейімдеу және әзірлеу жұмыстарын істеу қызық болды. Шетелдік мамандардың есептерінің қорытындыларымен, олардың тәсілдерімен және ғимараттарға қойылатын талаптарымен танысу қызық болды. Шетелдік мамандармен жұмыс істеуге тура келгенде, Еурокодтардағы нормалармен толықтай келіспейміз, және менің қандай да бір шешімдерге қарсы пікірлерім бар, Еурокодтар тұрғысынан өз ойымды түсіндіру маған айтарлықтай жеңіл. Еурокодтарды пайдалана отырып жұмыс істеу маманның ой-өрісін айтарлықтай кеңейтеді және біліктілігін арттырады."
Андрей Анатольевич Кравченко, ?ндірістік ?имараттарды тексеру ж?не к?шейту бойынша зертхана ме?герушісі, техника ?ылымдарыны? кандидаты
Еурокодтармен ж?мыс 2010 жылы басталды. Біз ал?аш?ы к?лемді аудармаларды алды?. М?тін к?рделі болды, ал машинамен аударыл?ан аудармаларда к?птеген т?йіспеушіліктер болды. Мен ?зімні? ?ызметкерлеріммен Еурокод 9 «Алюминий конструкцияларын жобалауды» ?зірлеумен айналыстым. Б?л Еурокод бес б?ліктен т?рады, олар?а ?лтты? ?осымшалар ?зірленген. Осылайша ?лтты? ?осымшада «Суы? ?алыптастырыл?ан бейіндік пара?тар» 1-4 б?лікке алюминий конструкцияларыны? ?аза?станды? с?рыптамасын ?абылдады?, себебі бізді? ?аза?станда ?ндірілетін алюминийді? беріктік сипаттамалары Еуропада?ыдан кем емес.
Мен Еурокодтармен ж?мыс істей баста?анда, оларды біраз?а дейін ?абылдамадым; бізді? алюминий конструкциялар бойынша нормативтік ??жаттарымыз айтарлы?тай жа?сыра?, ы?шамды болып к?рінді. Уа?ыт ?те келе, Еурокод 9 бойынша д?рістер о?и баста?анымда, Еурокодтарды? к?птеген ?ызы?ты ж?не пайдалы жа?тарын бай?адым. Мысалы, мен Еурокод 9 «Алюминий конструкцияларын жобалау» ?аза?стан ?шін ?те пайдалы болады деп санаймын.